موانع چهارگانه پیش روی دومین اسکار ایرانی

اندوه فرهادی برای پلاسکو

این کارگردان برگزیده اسکار در پی اعلام خبر راه یافتن «فروشنده» به فهرست ۵ نامزد نهایی اسکار متنی را در یکی از صفحات شبکه‌های اجتماعی‌اش منتشر کرد. او در این متن نوشته: «افتخار بزرگی است که نام ایران را در جمع کشورهای سازنده بهترین فیلم‏های غیرانگلیسی زبان می‏بینم. آرزو می‏کردم این خبر خوشحال کننده را در روزهایی می‏شنیدم که مردم ایران غرق در اندوه حادثه تلخ فروریختن ساختمان پلاسکو و جان باختن تعدادی از هموطنان‏مان و همچنین قهرمانان بزرگوار و فروتن آتش‏نشانی نبودند. برای خانواده‏های این عزیزان از صمیم قلب آرزوی بردباری دارم. به همه همراهانم در ساخت فیلم «فروشنده» تبریک می‏گویم و به این بهانه یاد می‏کنم از دوست و همکار نازنینم یدالله نجفی که سال گذشته در چنین روزهایی ما را برای همیشه ترک کرد، روحش آرام.»

رقیب سرسخت فروشنده از آلمان

همان‌طور که گفته شد سرسخت‌ترین رقیب فروشنده در اسکار امسال به احتمال بسیار زیاد، فیلم تونی اردمان است. کارگردان این فیلم مارن آده است و پیتر زیمونیشک و زاندرا هولر بازیگران اصلی آن هستند. مارن آده در درباره فیلمش گفته است: «می‏خواستم فیلمم بیشتر کمدی باشد و وقتی فیلمبرداری را شروع کردیم فیلم بیشتر جدی شد و با وجود اینکه باز هم می‏خواستم کمدی باشد؛ اما به این نتیجه رسیدیم که می‏تواند هر دو جنبه این شخصیت را داشته باشد و وقتی دیگران فیلم را پذیرفتند به این نتیجه رسیدم که این نگاه جواب داده است. امسال فیلم‌های خیلی خوبی در این بخش حضور دارند و مفتخرم که یکی از آنها هستم.» این فیلم یکی از فیلم‏های بخش رقابتی جشنواره کن ۲۰۱۶ بود و به‌عنوان نماینده آلمان در بخش فیلم خارجی زبان اسکار هشتاد و نهم پذیرفته شد و تاکنون جوایز متعددی از جشنواره‏های سینمایی دریافت کرده است.  فیلمبرداری این اثر ۵۶ روز زمان برده و بیش از ۱۲۰ ساعت راش برای تدوین نهایی تهیه شده. تدوینی که حدود یک سال وقت مارن آده را گرفته و در طول این مدت او فرزند دومش را هم به دنیا آورده است. داستان این فیلم در مورد یک معلم پیانوی بازنشسته است که می‏خواهد رابطه با دخترش را مجددا از سر گیرد و آن را بهبود ببخشد. گفته می‏شود مارن آده در این فیلم از بسیاری از تجربه‏های شخصی‏اش استفاده کرده؛ به حدی که حتی کاراکتر وینفرد کنرادی را بر اساس پدر خودش خلق کرده است.

زیر شن از دانمارک

نماینده دانمارک به زبان دنیش، «زیر شن» نام دارد؛ اما در انگلیسی به «Land of Mine» مشهور است که نوعی بازی زبانی دارد. کلمه Mine هم به معنای مین است و هم تعلق را نشان می‏دهد. به نوعی که این فیلم را هم می‏توانیم «سرزمین من» تجربه کنیم و هم «سرزمین مین». داستان این فیلم روز تسلیم آلمان در جنگ جهانی دوم آغاز می‏شود. زمانی که گروهی از اسرای آلمانی به دانمارک تحویل داده می‏شوند و مقامات این کشور تصمیم می‏گیرند تا از اسرا برای پاک‏سازی مناطق مین‏گذاری‏شده کشورشان استفاده کنند. زمین‏هایی که توسط ارتش نازی مین‏گذاری شده است. در طول زمان اما رابطه سرد و پر از نفرت گروهبان دانمارکی و اسرای نازی فراز و فرودهایی را پشت سر می‏گذارد تا اینکه در نهایت گروهبان، به ۴ سرباز باقیمانده کمک می‏کند تا به کشورشان فرار کنند. جالب است بدانید بیشتر لوکیشن‏های این فیلم واقعی هستند. البته منتقدان شانس چندانی برای این فیلم قائل نیستند.

مردی به‏نام اووه

سوئدی‏ها انگار عادت دارند که در هر حوزه‏ای یک نفر را به جهان معرفی کنند. اگر فوتبال این کشور را با زلاتان ابراهیموویچ می‏شناسید یا تنیس را با بیورن بوری، مرد شماره یک دهه‏های ۷۰ و ۸۰ جهان با آن موهای به یاد ماندنی، قطعا سینمای سوئد را هم فقط با نام اینگمار برگمن می‏شناسید. فیلم‌سازی که سه بار توانست سوئد را به اسکار بهترین فیلم خارجی‏زبان برساند. به جز برگمن هیچ فیلم‌سازی نتوانسته از این کشور برنده اسکار بخش خارجی‏زبان شود و فقط به نامزدی اکتفا کرده‏اند. به نظر نمی‏رسد ساخته هانس هولم هم این رکورد را بشکند. با این حال «مردی به نام اووه» شاید از این جهت جالب توجه باشد که یک خانواده ایرانی هم در فیلم حضور دارند. این اثر داستان پیرمردی عصبی را روایت می‏کند که حوصله کسی را ندارد و روزهایش را با کار و سر زدن به قبر همسر مرحومش می‏گذراند. اما بعد از آنکه پروانه و خانواده‏اش به همسایگی او نقل مکان می‏کنند، دوستی غیرمنتظره‏ای ایجاد می‏شود. نقش پروانه را در این فیلم بازیگر شیرازی تباری به‏نام بهار پارس بازی کرده است. نماینده سوئد هم رقیب قدرتمندی برای فروشنده نیست و به نظر نمی‌رسد که بتواند اسکار امسال را از آن خود کند.

رقیب بی‌رمق

«تانا» ساخته مشترک مارتین باتلر و بنتلی دین، نماینده استرالیا در اسکار امسال است. اثری که توانست در مراسم برگزیدگان سینمای استرالیا هم نامزد ۵ جایزه از جمله جوایز بهترین فیلم و کارگردانی شود و جایزه بهترین موسیقی متن را به خودش اختصاص دهد.با توجه به اینکه «تانا» نه سابقه درخشانی در جشنواره‏های FIAPF دارد و نه جوایزی مثل حلقه منتقدان نیویورک را برده، به‏نظر نمی‏رسد شانسی برای بردن جایزه اسکار یا حتی رسیدن به جمع نامزدهای نهایی داشته باشد. داستان این فیلم در جنگل‏های بارانی یک جزیره در اقیانوس آرام اتفاق می‏افتد. جایی که قبیله یاکل در کنار آتشفشانی فعال زندگی می‏کنند. خلاصه داستان کاملی از این فیلم منتشر نشده اما طبق ادعای سازندگان «تانا» به وفاداری یک خواهر، عشق ممنوعه و جدال سنت و مدرنیته خواهد پرداخت. جالب است بدانید زبان این فیلم «نائوال» نام دارد که از خانواده زبان‏های اقیانوسیه جنوبی است.